Πες το όπως είναι: Γυναικοκτονία
Πόρτες κλειστές, στόματα κλειστά, μια κοινωνία σιωπηλή. Μέχρι το “πάθος” να γίνει “λάθος” και η γυναικοκτονία να γίνει μια ακόμη είδηση που κατακλύζει τα μέσα ενημέρωσης.
Το θύμα δε μίλησε. Γιατί δεν έφυγε; Έκανε καταγγελία; Πάτησε το κουμπί. Το περιπολικό δεν είναι ταξί! Λίγες μόνο φράσεις που αποτυπώνουν την κουλτούρα μιας κοινωνίας που συστηματικά μειώνει τις γυναίκες και τις αφήνει εκτεθειμένες στη βία.
Είναι μόλις Απρίλης και ήδη μετράμε την 5η γυναικοκτονία για φέτος στην Ελλάδα. Κάθε μέρα παγκοσμίως δολοφονούνται περίπου 137 γυναίκες. Ο λόγος; Απλός. Είναι γυναίκες.
Δεν είναι πάθος, δεν είναι λάθος, είναι Γυναικοκτονία!
Οι γυναικοκτονίες αποτελούν την πιο ακραία μορφή έμφυλης και σεξιστικής βίας. Η διάπραξη τους αντικατοπτρίζει το βαθιά ριζωμένο κίνητρο της επιβολής κοινωνικού ελέγχου πάνω στις γυναίκες, τόσο σε σχέση με τα σώματά τους όσο και με τις προσωπικές τους επιλογές. Ωστόσο, παρά τα αυξανόμενα ποσοστά του φαινομένου στη χώρα μας και όχι μόνο, η απαξίωση της προσπάθειας να νομοθετηθεί ο όρος “γυναικοκτονία” συνεχίζεται…
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «γυναικοκτονία είναι η ανθρωποκτονία από πρόθεση, γυναικών επειδή είναι γυναίκες». Η γυναικοκτονία συνήθως διαπράττεται από άντρες αλλά κάποιες φορές συνεργούν και γυναίκες, συνήθως μέλη της ίδιας οικογένειας.
Ο όρος γυναικοκτονία καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1976 από την κοινωνιολόγο Diana Russel η οποία όρισε τη γυναικοκτονία ως: “Τη δολοφονία μίσους γυναικών από άνδρες επειδή είναι γυναίκες”.
Η γυναικοκτονία αποτελεί ένα φαινόμενο που υπάρχει εδώ και πολλούς αιώνες. Ωστόσο, διαμορφώνεται αναλόγως το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της κάθε εποχής. Σε κάθε περίπτωση πάντως συνδέεται με τις εγκατεστημένες πατριαρχικές δομές, διακρίσεις και προκαταλήψεις με βάση το φύλο που διέπουν την κοινωνία ανά τους αιώνες.
Μερικά παραδείγματα γυναικοκτονίας είναι ο λιθοβολισμός γυναικών μέχρι θανάτου, οι δολοφονίες γυναικών για λεγόμενους “λόγους τιμής”, οι δολοφονίες μετά από βιασμό. Ακόμη, οι δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών από τους συζύγους, φίλους ή γνωστούς τους, είτε γιατί είχαν σχέση, είτε επειδή ήταν αντιδραστικές, ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Θάνατοι ως αποτέλεσμα των γεννητικών ακρωτηριασμών, δολοφονίες γυναικών που χρησιμοποιούνται ως σεξουαλικές σκλάβες. Διακινούμενες γυναίκες και εκδιδόμενες, από τους “ιδιοκτήτες” τους, διακινητές, πελάτες και προαγωγούς τους. Και η λίστα δεν έχει τέλος…..!
Αναζητώντας Δικαιοσύνη: Η Νομική Κατοχύρωση του Όρου Γυναικοκτονία
Ο όρος “γυναικοκτονία” σήμερα χρησιμοποιείται στο νομικό σύστημα χωρών όπως είναι η Αργεντινή, η Χιλή, η Κόστα Ρίκα, το Ελ Σαλβαδόρ, η Γουατεμάλα, το Μεξικό και η Δομινικανή Δημοκρατία. Όμως καμία ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν έχει συμπεριλάβει στο ποινικό της δίκαιο τη «γυναικοκτονία» ως αυτοτελές έγκλημα. Παρ’όλο που η βία κατά των γυναικών αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου για γυναίκες στην ηλικιακή ομάδα 16-44 ετών στην Ευρώπη, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στους παράγοντες που συμβάλλουν στη θνητότητα των γυναικών.
Όσο η δικαιοσύνη, η κοινωνία και η πολιτεία αρνούνται να αναγνωρίσουν τις έμφυλες διακρίσεις που κρύβονται πίσω από αυτό το φαινόμενο τόσο τα περιστατικά έμφυλης βίας θα αυξάνονται. Άραγε πόσες ακόμα γυναίκες πρέπει να χάσουν τη ζωή τους για να πράξει η δικαιοσύνη το αυτονόητο;
Η νομική αναγνώριση του όρου δε θα αποτελέσει μόνο ηθική δικαίωση για τα θύματα, αλλά ταυτόχρονα θα ανοίξει τον δρόμο της καθολικής και ουσιαστικής κατανόησης του φαινομένου, της πρόληψης των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας και της κατάλληλης βοήθειας και υποστήριξης όλων των γυναικών που έχουν υποστεί σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική κακοποίηση.
Η ροζ ελληνική σημαία του έργου "Ενοχή στη Γειτονιά"
Η ροζ ελληνική σημαία είναι μέρος έκθεσης της Γεωργίας Λαλέ που φιλοξενήθηκε στο Ελληνικό Προξενείο της Νέας Υόρκης. Όπως αναφέρει η δημιουργός θέλει να τονίσει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και των εγκλημάτων κατά των γυναικών. 
Επιπλέον το έργο «Ροζ Σημαία» έντυσε την πρόσοψη του δημαρχείου Αθηνών τη Διεθνή Ημέρα των Γυναικών, με τη χρήση της τεχνολογίας.
«το έργο τέχνης δημιουργήθηκε από σεντόνια, δωρεά κακοποιημένων γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες».
Η πλειονότητα των θυμάτων γυναικοκτονίας δολοφονούνται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους. Η ζωή τους τελειώνει στο κρεβάτι που στρώνουν κάθε πρωί. Τα σεντόνια τους απορροφούν το αίμα τους» έχουν αναφέρει σχετικά οι διοργανωτές της έκθεσης. Πρόκειται, δηλαδή, για μία συμβολικά βαμμένη σε χρώμα ροζ σημαία, που στόχο έχει να αναδείξει το σοβαρό ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και τις διαστάσεις που έχει λάβει στις μέρες μας.
Panic Button
Το «panic button» είναι μία ψηφιακή εφαρμογή που χορηγείται δωρεάν από τα Αστυνομικά Τμήματα και τα Τμήματα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, καθώς και από τα Συμβουλευτικά Κέντρα του δικτύου δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Γ.Γ.Ι.Α.Δ.).
Συγκεκριμένα, η χρήστρια, εφόσον αιτηθεί τη χορήγησή του ανεξάρτητα αν βρίσκεται στην οικία της ή σε εξωτερικό χώρο, με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό τηλέφωνο, αυτόματα στέλνει μήνυμα στην Άμεση Δράση, με πληροφορίες για τον εντοπισμό του στίγματος της γυναίκας, χωρίς αυτό να μπορεί να γίνει αντιληπτό από τον δράστη.
Στην ουσία λειτουργεί σαν ένας σιωπηλός συναγερμός. Εργαλεία, όπως η εν λόγω εφαρμογή, συμβάλουν στην άμεση προστασία της γυναίκας θύμα ενδοοικογενειακής βίας, έτσι ώστε η ανοχή στη βία να είναι μηδενική και κάθε επιζήσασα να ενδυναμωθεί και να εμπιστευτεί τις υπηρεσίες της πολιτείας για να απεγκλωβιστεί από τον κύκλο της βίας.
Το όνομά μου είν’ το δικό σου…
Μπορεί να έχεις ακουστά το όνομά μου, δεν ξέρεις
την ιστορία μου: την έχουνε κλεισμένη στα σπίτια,
σε κλειστές κάμαρες, κρεβάτια, σφαλισμένα παντζούρια
και ποιος κατήγγειλε, ποιος μίλησε, ποιος είπε αλήθεια;
Είμαι εγώ που καταδίκασε ο νοικοκυραίος
-Εκεί τι γύρευε, τι φόραγε, δεν πρόσεχε μην μπλέξει;
Μα όσο κι αν θέλουν τ’ όνομά μου θα θυμίζει το χρέος
σ’ όλους εκείνους που επίμονα αρνούνται τη λέξη
Έγινα φόβος στο μυαλό της κάθε μάνας και κόρης,
ο εφιάλτης των παιδιών μου όταν κοιμούνται τα βράδια.
Έγινα αρχή για δικαστήρια επί ίσοις όροις.
Έγινα λόγος όσες ζουν να βγουν απ’ τα σκοτάδια.
Μα αν με ρωτούσες πώς θα ήθελα στ’ αλήθεια να είναι
έγκλημα πάθους ή δυστύχημα, στυγνή δολοφονία,
θα ‘θελα η δικαιοσύνη και ο νόμος να λένε
αυτό που είναι: γυναικοκτονία
Το όνομά μου είν’ το δικό σου…
Βασισμένο στο τραγούδι του Σπύρου Γραμμένου: Το όνομά μου είν’ το δικό σου.
Μουσική: Σπύρος Γραμμένος – Διασκευή στίχων: 11 & κάτι
11ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης Πρόγραμμα: Σχολεία – Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
